بهینه سازی دستوالعمل رویان‌زایی رویشی در خرما (Phoenix dactylifera L.)، رقم استعمران

تولید نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) در ایران طی دهه 1370 افزایش چشمگیری داشت، اما به دلایلی همچون: قدیمی بودن نخلستان‌ها، استفاده از روش‌های سنتی کاشت پاچوش‌های مادری و برداشت خرما، امکان خروج ایران از چرخه بازار جهانی وجود دارد. پژوهش حاضر، در راستای بومی سازی دستور تجاری تکثیر کشت بافتی خرما، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاٌ تصادفی، بر روی ریز‌نمونه رأس ساقه‌ی خرما رقم استعمران، در محیط کشت‌ پایه موراشیگ و اسکوگ حاوی تنظیم‌کننده‌های رشد تیدیازورون (TDZ) و 2,4.دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4.D)، هر یک با دو غلظت (5 و 10 میلی گرم بر لیتر) و در 3 تکرار، انجام شد. در تیمار (mgl-1) 10 2,4-D + (mgl-1) 5 TDZتولید کالوس به نسبت بالا و با کیفیت، جهت جنین‌زایی مشاهده شد. حداکثر القاء جنین و تمایززایی به جنین کوتیلدونی، در محیط کشت MS و با کاهش مقدار منبع کربن به (gl-1) 20، در تیمار تنظیم‌کننده‌ی رشد (mgl-1) 10 2,4.D همراه با (mgl-1) 5 TDZ رخ داد. در پژوهش حاضر مدت زمان القاء تا تشکیل کالوس به دو هفته کاهش یافت و در هفته چهارم جنین‌های سوماتیکی متمایز شدند. نتایج شاهدی بر بهینه سازی دستورالعمل ریزازدیادی رقم استعمران در جهت کاهش مدت زمان جنین‌زایی و با استفاده از حداقل مصرف تنظیم‌کنندهای رشد 2,4.D و TDZ بود.